Cataract: wat is het en hoe behandelen?
Wat is cataract?
Cataract is een aandoening waarbij de ooglens troebel wordt en het gezichtsvermogen geleidelijk achteruit gaat. U kan het vergelijken met een fototoestel: als uw lens vuil is, zullen uw foto’s ook niet optimaal zijn. Cataract kan dus leiden tot een wazig zicht, verminderd contrast, moeite met het zien van kleuren en problemen met nachtzicht. De oorzaak van cataract is veroudering, maar ook het gebruik van medicatie (bijvoorbeeld cortisone), algemene gezondheidsproblemen, oogontstekingen of trauma kunnen het beloop beïnvloeden. De ontwikkeling van cataract is vaak een geleidelijk proces, waardoor u er zich niet altijd van bewust bent. Wanneer de lens vervangen wordt door een nieuwe heldere lens, zal het beeld weer beter zijn.
Bij cataract wordt de ooglens troebel,
waardoor het licht niet scherp op het
netvlies terechtkomt.
Wat is een cataractoperatie?
Bij een cataractoperatie wordt de vertroebelde lens verwijderd en vervangen door een kunstlens, ook wel een intra-oculaire lens (IOL) genoemd. Het is wereldwijd een van de meest verrichte operaties en heeft één van de hoogste slagingspercentages (meer dan 98%). Deze ingreep verbetert het gezichtsvermogen en de levenskwaliteit aanzienlijk.
De cataractoperatie wordt uitgevoerd in dagbehandeling, wat betekent dat u dezelfde dag naar huis kan. Meestal wordt cataract onder plaatselijke verdoving geopereerd, maar de ingreep kan ook onder volledige narcose gebeuren indien dit de wens is van de patiënt of indien de oogarts dit noodzakelijk acht. De oogchirurg verwijdert het cataract via een techniek die "phacoemulsificatie" heet, waarna er een kunstlens wordt geïmplanteerd. De hele procedure duurt meestal niet langer dan 20 minuten.
Het herstel van het zicht na een cataractoperatie is doorgaans snel, maar het is belangrijk om de instructies van de oogarts op te volgen om complicaties te voorkomen. Na de operatie kan het zicht nog enkele dagen tot weken verbeteren. Patiënten merken meestal een aanzienlijke verbetering van hun gezichtsvermogen nadat het oog volledig is genezen.
Opties voor intra-oculaire lenzen (IOLs)
Er bestaan verschillende soorten intra-oculaire lenzen (IOLs), zoals monofocale, EDOF en multifocale lenzen, allen met of zonder torische (cilinder) correctie, afhankelijk van de individuele behoeften van de patiënt.
- Monofocale kunstlens
Bij het kiezen van deze lens kan u na de operatie, scherp zien op 1 afstand. Meestal wordt in dit geval gekozen voor verzicht, wat wil zeggen dat u voor de tussenafstand en het lezen een bril nodig heeft. Patiënten die reeds bijziend waren voor de operatie, kunnen kiezen om scherp te zien van dichtbij zonder bril, wat wil zeggen dat ze voor de tussenafstand en het verzicht nog een bril nodig zullen hebben. Alle ogen zijn geschikt voor het implanteren van een monofocale kunstlens. Er zijn mensen die het liefst na de operatie een multifocale bril behouden, en dit kan natuurlijk na de operatie altijd.
- Extended Depth Of Focus (EDOF) kunstlens
Deze lens geeft comfortabel zicht zonder bril voor veraf en middellange afstanden; een leesbril is nodig voor het lezen. De kwaliteit van het zicht is zowel overdag als in de avond goed met dit type lens. De meeste cataract patiënten zijn geschikt voor een EDOF kunstlens.
- Trifocale kunstlens
Deze lens biedt een comfortabel zicht zonder bril voor alle afstanden. Deze lens is niet voor iedereen geschikt en wordt slechts aangeboden indien de andere oogstructuren normaal zijn en dat er geen sprake is van neurologische problemen. De keuze voor deze lens is een compromis in geval van cataract. U levert met deze lens mogelijk iets in op de kwaliteit van het zicht, om minder afhankelijk te zijn van een bril. Meestal ervaren patiënten dat deze kunstlens een paar bijwerkingen heeft.
Deze trifocale lens heeft ringen; deze zorgen ervoor dat u op alle afstanden scherp kan zien, maar ze kunnen ook kleine bijwerkingen veroorzaken. Deze omvatten voornamelijk halo’s, schitteringen en verminderd contrast, met name in schemering of donkere situaties. De meeste klachten zullen na verloop van tijd verminderen. Meer dan 85% van de patiënten met een trifocale kunstlens gebruikt geen bril meer. Ongeveer 15% gebruikt soms een bril voor heel specifieke activiteiten (bijvoorbeeld lezen bij schemer).
Voor EDOF en trifocale kunstlenzen bestaat er vaak een meerprijs, deze meerprijs is afhankelijk van uw verzekeringspolis.
Indien u astigmatisme hebt, zal er met u besproken worden of deze ook gecorrigeerd kan worden tijdens de operatie. De meerprijs hiervan is eveneens afhankelijk van uw verzekeringspolis.
Cataractoperatie: mogelijke complicaties en bijwerkingen
Cataractoperatie is een van de meest uitgevoerde operaties ter wereld, maar gelukkig ook één van de meest veilige. Bij meer dan 98% van de patiënten verloopt de operatie en het herstel probleemloos. Toch kan er een complicatie optreden. Er bestaat een lange lijst van complicaties die kunnen voorkomen tijdens en na een cataractoperatie, de belangrijkste zijn een scheurtje in het lenskapsel, een zonulolyse, een netvliesloslating, een infectie, een ontsteking, een zwelling van het netvlies of een vertroebeling van het hoornvlies. Deze complicaties zijn echter uitzonderingen en kunnen in de meeste gevallen verholpen worden. Ook na een ongecompliceerde operatie hebben patiënten soms last van gevoelige droge ogen, negatieve dysfotopsieën en een toename van lichtgevoeligheid. Deze klachten zijn meestal tijdelijk.
Er wordt bij Focus Oogkliniek werkelijk gestreefd om zo weinig mogelijk brilsterkte over te houden voor de patiënt na de ingreep. Dit wordt mede mogelijk gemaakt door de aanwezigheid in de kliniek van een voorsegmentOCT en biometer, namelijk, de Anterion van Heidelberg Engineering. Dit toestel is veel preciezer dan doorsnee lensberekeningstoestellen en is heden ten dage een uitzonderlijke parel voor de oogarts en voor de patiënt. Er zijn slechts 4 toestellen hiervan in België. Dit toestel is zo nauwkeurig, dat het de moeilijkste berekeningen kan maken, zelf bij hoornvliesafwijkingen zoals Radiaire Keratotomie (krasjes), keratoconus, hoge bijziendheid of verziendheid, hoornvlieslittekens, enzovoort. De praktijk vond deze investering ook nodig gezien de hoeveelheden ‘krasjes’ er gemaakt werden door Dr Riems senior en Dr Haverbeke senior in de jaren 1980-1999.
Er moet toch vermeld worden dat ondanks de meest zorgvuldige berekeningen door de nieuwste toestellen en technologieën, dat er, naargelang de gekozen kunstlens, toch nog soms een geringe brilsterkte kan overblijven na de operatie. Dit komt door de wondgenezing of door onverwachte afwijkingen aan het oog. Als er een significante reststerkte aanwezig blijft, kan, indien gewenst, een tweede operatie gebeuren om de kunstlens te herpositioneren of te vervangen. In sommige gevallen kan er een correctie gebeuren met een refractieve laserbehandeling. Ook deze situatie is uitzonderlijk.
Cataract is een vaak voorkomende oogziekte welke verholpen kan worden door een korte operatie meestal onder plaatselijke verdoving. Hierbij wordt uw troebele lens vervangen door een heldere kunstlens.
Er bestaan verschillende soorten kunstlenzen; de keuze van de kunstlens is een belangrijke stap en wordt tijdens de consultatie besproken op basis van de mogelijkheden en de behoeftes van de patiënt.