Wat is diabetische retinopathie?
Diabetes of suikerziekte is een aandoening waarbij uw bloedsuiker te hoog is. Dit kan twee oorzaken hebben: ofwel maakt het lichaam onvoldoende insuline aan, ofwel is de geproduceerde insuline onvoldoende werkzaam. In beide gevallen kunnen de cellen onvoldoende suiker (glucose) opnemen, waardoor het zich ophoopt in het bloed. De belangrijkste lange termijn complicaties van diabetes zijn problemen met de grote bloedvaten (in hart, brein en benen) en de kleine bloedvaatjes (in ogen, nieren en zenuwen).
Wanneer er door diabetes schade onstaat aan de kleine bloedvaten in het netvlies spreken we over diabetische retinopathie. Het netvlies is de lichtgevoelige laag van het oog (vergelijkbaar met het filmrolletje van een fototoestel). Deze aandoening ontwikkelt zich geleidelijk en vertoont in een vroeg stadium vaak geen symptomen. Daarom is het cruciaal om diabetici frequent te screenen op diabetische retinopathie. Vroegtijdige opsporing maakt tijdige behandeling mogelijk en helpt ernstige complicaties, zoals blindheid, te voorkomen.
Soorten diabetische retinopathie
Er zijn twee hoofdtypen diabetische retinopathie:
1. Niet-proliferatieve diabetische retinopathie: door schade aan bloedvaten ontstaan er bloedinkjes. Vaak verloopt dit zonder symptomen. Ook kan er vocht uit de bloedvaatjes lekken, wat onder of in het netvlies terechtkomt. Dit heet (diabetisch) macula-oedeem. Hierdoor kan het zicht wel verslechteren.
2. Proliferatieve diabetische retinopathie: in dit gevorderde stadium zijn de bloedvaten van het netvlies zodanig aangetast, dat het netvlies nieuwe, maar abnormale bloedvaten aanmaakt. Deze nieuwe bloedvaten zijn erg broos, kunnen gemakkelijk bloeden en kunnen leiden tot irreversibele schade aan het netvlies. Dit stadium kan leiden tot blindheid.
Symptomen
In de vroege stadia van diabetische retinopathie kunnen symptomen helemaal afwezig zijn.
Naarmate de aandoening vordert, kunnen de volgende symptomen optreden:
- Wazig zicht: een afname van de scherpte van het zicht.
- Floaters: het zien van zwevende deeltjes of donkere vlekken in het gezichtsveld.
- Nachtblindheid: moeite met zien in omstandigheden met weinig licht.
- Kleurwaarnemingsproblemen: problemen met het onderscheiden van kleuren.
Diagnose en screening
Regelmatige oogonderzoeken zijn essentieel voor het vroegtijdig detecteren van diabetische retinopathie. Een oogarts onderzoekt het netvlies grondig om te bepalen of er tekenen zijn van bloedvatbeschadiging. Voorheen was het nodig dat patiënten hiervoor gedruppeld werden, bij Focus Oogkliniek wordt er meestal een aantal foto’s genomen van uw netvlies, waardoor u meestal niet meer gedruppeld hoeft te worden. We raden diabetes patiënten aan om jaarlijks hun ogen te laten screenen, zelfs als ze geen symptomen ervaren en zelfs als de suikerziekte goed geregeld is. In principe zou uw huisarts u moeten aansporen deze jaarlijkse
screening te ondergaan. De oogarts zal een verslag van uw oogonderzoek naar uw huisarts en/of diabetoloog sturen.
Soms is het nodig om een aanvullend onderzoek te verrichten, zoals een scan (OCT) van het netvlies of een onderzoek met contrastvloeistof (fluangiographie).
Behandeling
Het allerbelangrijkste bij de behandeling van diabetische retinopathie, is een aanpassing van de levensstijl en de medicatie om zo verdere schade te voorkomen. Dit omvat:
- Een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging.
- Stoppen met roken.
- Een heel strikte controle van bloedsuikerspiegel en bloeddruk.
De behandeling van diabetische retinopathie hangt af van het stadium van de aandoening en de ernst van
de symptomen. Enkele type behandelingen zijn:
- Lasertherapie: gerichte laserstralen worden gebruikt om lekkende bloedvaten te verzegelen of om de vorming van abnormale nieuwe bloedvaten te vermijden.
- Injecties in of langs het oog: er zijn verschillende soorten medicatie die geïnjecteerd kunnen worden, bvb anti-VEGFs zoals Avastin, Lucentis en Eylea, of corticosteroïden zoals Celestone, Kenakort en Ozurdex. Deze medicatie zal de groei van nieuwe bloedvaten remmen of secundaire ontstekingsfactoren verminderen.
- Netvliesoperatie: in extreme gevallen van proliferatieve diabetische retinopathie of in geval van ernstige intra-oculaire bloeding kan een operatie nodig zijn.
Diabetische retinopathie, kan het gezichtsvermogen bedreigen. Regelmatige oogonderzoeken en een gezonde levensstijl zijn cruciaal voor preventie en vroegtijdige interventie. Bij symptomen of diagnose is het raadzaam een oogarts te raadplegen voor gepaste zorg en behandeling.